Co to oznacza mówić płynnie w języku angielskim?
Płynność językowa to jeden z najczęstszych celów osób uczących się języka obcego. Naszym marzeniem jest mówić płynnie w języku angielskim. Ale co to tak naprawdę oznacza?
Czy płynność językowa jest równoznaczna z szybkością naszej wypowiedzi?
Czy mówić płynnie w języku angielskim to to samo co mówić bezbłędnie?
Czy jest to umiejętność, którą można wyćwiczyć czy raczej lata praktyki?
Zdecydowanie płynność językową możemy postrzegać w kategoriach umiejętności, tak samo jak umiejętność jazdy na rowerze czy gotowania. Jednak, aby dobrze gotować czy grać na pianinie niezbędna jest wiedza. Z czasem rozbudowujemy tą wiedzę oraz ćwiczymy, a praktyka przekłada się na jeszcze lepsze rezultaty.
Poniżej przedstawiam 6 aspektów, które wpływają na to jak mówić płynnie w języku angielskim.
Jak mówić płynnie w języku angielskim w każdej sytuacji?
Przede wszystkim rozmowa to komunikacja, którą bardzo ogólnie można podzielić na dwie kategorie: komunikacja transakcyjna czyli taka, której głównym celem jest przekazanie oraz uzyskanie informacji oraz komunikacja interpersonalna, która służy zbudowaniu lub podtrzymaniu relacji z innymi osobami.
Codziennie mamy styczność zarówno z komunikacją transakcyjną, między innymi przy kupowaniu biletów czy umawianiu wizyty u lekarza, jak i z komunikacją interpersonalną podczas rozmowy z przyjacielem.
O ile komunikacja interpersonalna jest bardziej „nieprzewidywalna” i ciężko ją osadzić w sztywnych ramach gotowych zwrotów i sformułowań, tak większość typowo transakcyjnych rozmów rządzi się konkretnymi zasadami. To co jest ważną informacją dla osób pragnących mówić płynnie w języku angielskim jest fakt, że pewne ‘sytuacje konwersacyjne’ nabrały szablonowych struktur. Jest duża doza powtarzalności w zetknięciu się z kasjerem, sprzedawcą biletów na stacji kolejowej czy podczas rozmowy o pracę. Kluczem do płynności językowej w języku angielskim jest prawidłowe zidentyfikowanie sytuacji, w której się znajdujemy i dopasowanie właściwych zwrotów, stylu oraz poziomu formalności. Przykładowo idąc na rozmowę o pracę nie zaczniesz opowiadać rekruterowi o imieninach cioci Zosi, na które zostałeś zaproszony. Jadąc na konferencję nie będziesz oczekiwać od prelegenta osobistych historii w stylu: Pamiętam jak w wieku 5 lat […], a raczej rzetelnych danych i faktów.
Wiedza z zakresu realizacji poszczególnych ról w danej kulturze jest niezbędna do płynności językowej i świadczy o tym, że rozmówcy w pewnym stopniu grają według tych samych zasad i dostosowują swoją wypowiedź do sytuacji.
2. Jak 'skleić' rozmowę, aby mówić płynnie w języku angielskim?
O ile tekst pisany a rozmowa to dwa zupełnie różne światy, obie formy „ekspresji” muszą być spójne i logiczne. Znaczniki dyskursu to bardzo ważny element, który świadczy o płynności językowej. Ten magiczny element sprawia, że nasza konwersacja jest spójna i przebiega gładko, a nie jest tylko zlepkiem przypadkowych zdań wypowiedzianych przed dwie osoby znajdujące się w danej sytuacji.
Z moich obserwacji wynika, że osoby uczące się języka angielskiego mają często problem ze swobodną konwersacją i reagowaniem na treści wypowiadane przez współrozmówców. W środowisku szkolnym jesteśmy przyzwyczajeni do odpowiadania na konkretne pytania nauczycielowi, a nie na prowadzenie swobodnej rozmowy z partnerem. Jest to zazwyczaj:
A: Pytanie?
B: Odpowiedź.
Przy komunikacji transakcyjnej taka forma porozumiewania się jest do zaakceptowania. Jednak w sytuacjach towarzyskich wymaga się od nas reakcji – wyrażenia zainteresowania/ zaskoczenia/ smutku/ niezadowolenia/ złości.
Rozmowa z reguły jest nieprzewidywalna i wymaga całego arsenału języka funkcyjnego, który pozwoli nam dobrze zarządzać rozmową, a także wyrazić nasze intencje.
Aby mówić płynnie w języku angielskim i prowadzić swobodne konwersacje warto zapoznać się z naturalnymi zwrotami przydatnymi w sterowaniu rozmową.
Spójrz na poniższy dialog pomiędzy przyjaciółmi:
A: So, I’ve decided to take up English lessons.
B: A great idea!
C: Well, you will use English a lot in your future job.
B: Right.
A: Anyway, I was wondering if you would borrow me some old books that you have.
Przyjrzyjmy się dokładnie co oznaczają poszczególne “łączniki” w powyższym dialogu:
So – rozpoczyna rozmowę
Well – przekierowuje temat rozmowy na inny aspekt (przyszła praca)
Right – odpowiedź oznaczająca zgodę z przedmówcą
Anyway – zmiana tematu rozmowy (od zapisania się na lekcje angielskiego do prośby o pożyczenie książek do nauki)
'Łączniki' zadania wpływające na płynność w języku angielskim
- Anyway
- Fine
- Good
- Like
- Now
- Oh
- Okay
- Right
- So
- I must admit
- Sort of/ kind of
- Well
- Mind you
- In general
- And, but, or
- Because
- What I mean
- Actually
- You know
- I see
- Absolutely, certainly, definitely
- Really
3. Czym różni się język mówiony od pisanego - jak mówić płynnie w języku angielskim?
Najprostszą odpowiedzią na to pytanie jest stwierdzenie, że tekst pisany jest z reguły wcześniej przygotowany i zaplanowany. Rozmowa natomiast odbywa się w czasie rzeczywistym jest zatem spontaniczna i mniej skomplikowana pod kątem struktur gramatycznych.
Poniżej przedstawiam cechy, które są charakterystyczne i akceptowane w rozmowie:
- Ellipsis – środek stylistyczny, który pozwala na ominięcie poszczególnych wyrazów w zdaniu bez zmiany znaczenia, np.
Sounds good jest w pełni tolerowaną formą w rozmowie.
It sounds good. – zdanie, które zostałoby użyte w tekście pisanym
- Mieszanki dwóch konstrukcji gramatycznych – rozmowa jest spontaniczna i nieplanowana, dlatego zaczynając zdanie możemy jeszcze nie wiedzieć jak je skończymy. Stąd możemy usłyszeń zdania typu:
I’ve been to London … in 2005.
- Powtórzenia oraz niekompletne sformułowania są również cechą charakterystyczną rozmowy (pomyśl o swoich rozmowach z przyjaciółmi w języku polskim, nie wszystko jest idealnie zaplanowane i gramatycznie poprawne. Bardzo często pojawia się doza niepewności, ponieważ wciąż analizujesz w głowie co chcesz powiedzieć i jak najlepiej wyrazić swoje myśli nawet w swoim rodzimym języku).
- Mowa niezależna jest popularniejsza od mowy zależnej – bezpośrednio cytujemy wypowiedź drugiej osoby
- Question tags – charakterystyczne wyłącznie dla języka mówionego
She is beautiful, isn’t she?
.
4. Ile słów musisz znać aby mówić płynnie w języku angielskim?
Badacze zajmujący się analizą korpusów językowych doszli do wniosku, że 50 najczęstszych słów w języku angielskim stanowi połowę wszystkich rozmów. Podaję Tobie link do tabeli z listą najczęstszych słów w języku angielskim. Już na pierwszy rzut oka widać, że są to głównie zaimki osobowe, łączniki, wyrazy określające czas oraz miejsce. Zakładam, że patrzysz teraz na tą tabelkę i myślisz – przecież znam wszystkie te słówka, a wciąż nie czuję, że potrafię komunikować się płynnie w języku angielskim!
Kluczem do sukcesu jest uczenie się całych, gotowych wyrażeń, które możemy podzielić na następujące kategorie:
- Idiomy oraz powiedzenia – hot-headed (w gorącej wodzie kąpany), drop in the ocean (kropla w morzu)
- Czasowniki frazowe – get away, look for, put forwards. Są szczególnie ważne dla płynnej rozmowy, ponieważ znaczenie zmienia wyłącznie przyimek
- Kolokacje – make a proposal, do business, take photos
- Wyrażenia używane w rozmowie (znaczniki dyskursu) – by the way, anyway, I see your point, If I were you
Ucząc się gotowych i utartych zwrotów nie zastanawiasz się nad gramatyką, ponieważ nie sklejasz zdania słowo po słowie, a korzystasz z uniwersalnych gotowców używanych przez natywnych użytkowników języka.
5. Jak nie bać się mówić płynnie w języku angielskim?
Często spotykam się z sytuacją, że dana osoba uczy się języka od wielu lat, zna na pamięć wszystkie regułki gramatyczne oraz ma dosyć rozbudowany zasób słownictwa, ale boi się mówić w języku angielskim, ponieważ nie zna poprawnej wymowy. Ten aspekt związany z nauką języka angielskiego jest często zaniedbywany, jednak niezmiernie ważny, aby nie wstydzić się mówić w języku obcym. Jest wiele sytuacji, w których możemy wykazać się znajomością języka, a świadomie wycofujemy się z obawy przed popełnieniem błędu i zostaniem wyśmianym czy skrytykowanym. Aby poczuć się pewnie i mówić płynnie należy nauczyć się angielskich dźwięków. Podaję link do filmiku z dokładnym omówieniem angielskich dźwięków.
Ponadto komunikując się w języku angielskim należy zapoznać się z sekretami mowy łączonej, kiedy niektóre dźwięki ulegają redukcji lub zostają dodane, aby ułatwić nam szybką wypowiedź. Ponownie wklejam link do strony, w której zasady szybkiej mowy zostają szczegółowo wyjaśnione.
A jeśli w Twojej głowie kłębią się inne obawy związane ze strachem przed rozmową w języku obcym, tutaj znajdziesz konkretne wskazówki jak ten lęk oswoić.
6. Czynniki, które wpływają na płynność rozmowy w języku angielskim
Jest wiele czynników zewnętrznych, które wpływają na płynne komunikowanie się w języku obcym.
- Znajomość tematu – jeśli dany temat jest dla Ciebie interesujący oraz posiadasz wystarczającą wiedzę z danego zagadnienia będzie Tobie łatwiej mówić płynnie. Często brak płynności językowej nie wynika wcale z naszych umiejętności językowych, a ze znajomości tematów.
- Znajomość gatunku – patrz akapit nr 2. Tak jak pisałam wcześniej, każdy akt konwersacyjny rządzi się swoimi konwencjami, o których musimy pamiętać, aby „grać” według tych samych zasad.
- Znajomość rozmówców – naturalne jest, że będziemy mówić płynniej w towarzystwie osób, które znamy lub w środowisku, które jest przyjaźnie nastawione.
- Środek przekazu – rozmowa telefoniczna czy twarzą w twarz. Dla niektórych rozmowa telefoniczna będzie trudniejsza ze względu na szumy, hałas czy kłopoty techniczne.
- Czynniki techniczne – hałas, szum, temperatura – wszystko to co może nas rozpraszać i negatywnie wpłynąć na nasze skupienie.
Jak mówić płynnie w języku angielskim - poznaj zasady gry!
Podsumowując, płynność językowa nie musi pozostawać w sferze naszych marzeń. Należy potraktować ją jak każdą inną umiejętność i zapoznać się z konkretnymi zasadami. Znajomość struktur gramatycznych oraz rozbudowane słownictwa to połowa sukcesu, natomiast warto pamiętać, że konwersacja rządzi się swoimi odrębnymi zasadami:
- 'gatunek' rozmowy, a tym samy styl, stopień formalności, odpowiednie zwroty
- znaczniki dyskursu i język funkcyjny
- typowe cechy języka mówionego
- czynniki zewnętrzne wpływające na biegłość językową
- poprawna wymowa i cechy szybkiej wymowy